تأثیر روشهای مختلف خشک کردن بر کمّیت و کیفیت اسانس آگاستاکه (agastache foeniculum [pursh] kuntze)

آگاستاکه (agastache foeniculum [pursh] kuntze) گیاهی دارویی، چندساله و متعلق به خانواده نعناع می باشد. اسانس این گیاه منبع غنی از متیل کاویکول و دارای خواص ضدقارچی و ضدباکتریایی می باشد. به منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خشک کردن بر درصد و اجزای تشکیل دهنده اسانس آگاستاکه، برگ های این گیاه در مرحله گلدهی کامل برداشت شده و با چهار روش مختلف (سایه، خورشید، آون با دماهای 40، 60 و 80 درجه سانتی گراد و مایکروویو با توان های 180، 360، 540، 720 و 900 وات)، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با چهار تکرار خشک شدند. فرایند خشک کردن تا زمانی که محتوای رطوبت نمونه ها به 11/0 بر پایه وزن خشک رسید، ادامه یافت. اسانس برگ های خشک شده به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. برای شناسایی اجزاء تشکیل دهنده اسانس، نمونه های اسانس با استفاده از دستگاه های gc و gc/ms مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روشهای خشک کردن تأثیر معنی داری بر زمان خشک کردن و درصد اسانس داشتند. به طوری که کمترین (4 دقیقه) و بیشترین (64 ساعت) زمان خشک کردن به ترتیب مربوط به روشهای خشک کردن در مایکروویو 900 وات و سایه بود. همچنین بیشترین (51/1%) و کمترین (56/0%) درصد اسانس به ترتیب در روشهای سایه و مایکروویو 900 وات مشاهده شد. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که متیل کاویکول جزء غالب اسانس این گیاه بود که مقدار آن از 1/83% در روش سایه تا 6/94% در مایکروویو 720 وات متغیر بود. در مجموع یافته های این تحقیق نشان داد که روش خشک کردن در سایه با وجود طولانی بودن زمان خشک کردن، بهترین تیمار بود. اما اگر هدف خشک کردن سریع و بدست آوردن اسانسی با درصد بالای متیل کاویکول باشد، روش خشک کردن در آون ºc40 یا مایکروویو در توان های پایین قابل توصیه است.